بررسی تأثیر سیاست یکپارچه سازی فرهنگی حکومت رضاشاه در تمرکزگرایی

thesis
abstract

یکی از گسترده ترین و پیچیده ترین مفاهیم جامع? بشری «فرهنگ» می باشد. هر جامعه ای بر اساس فرهنگ هویت می یابد و از جوامع و گروههای دیگر متمایز می شود. بنابراین سیاستگذاری در امور فرهنگی یکی از وظایف خطیر دولت هاست،که قصور در انجام آن، عواقب وخیمی به دنبال خواهد داشت. در ایران، به طور مشخص، در دور? رضاشاه بودکه توجه به امور فرهنگی به سبک مدرن در دستورکار حکومت قرار گرفت. ناکامی مشروطه خواهان در ایجاد یک دولت متمرکز و باثبات و آشفتگی هایی که به دنبال جنگ جهانی اول در ایران رخ داد، زمینه را برای وقوع کودتای 1299 ه.ش و سرانجام به حکومت رسیدن رضاخان فراهم کرد. حکومت او برای رسیدن به ثبات سیاسی، اصل تمرکز را در هم? ابعاد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و نظامی، سرلوح? برنامه های خود قرار داد. اقداماتی نظیر ایجاد ارتشی واحد، اسکان عشایر، اقتصاد دولتی و نظام قضایی متمرکز برآیندهایی از این اصل بودند. به لحاظ فرهنگی حکومت رضاشاه به پیروی از الگوهای اروپایی ملت سازی، به دنبال ایجاد ملتی واحد، تحت لوای یک دولت مرکزی بود. مسلماً جامع? سنتی ایران با معیارهای حکومت او، از ملت همخوانی نداشت. بنابراین حکومت نقش یکپارچه سازی فرهنگی در جامعه را به عهده گرفت و با انتخاب مولفه هایی چون اتحاد زبان و لباس و ایجاد یک ایدئولوژی حکومتی، قصد داشت اختلافات فرهنگی را از میان بردارد و به زعم خود ملتی با زبان و فرهنگ و آداب و رسوم و معتقدات و آرمان های مشترک به وجود آورد. بدین منظور، حکومت عناصر وحدت بخش را بدون در نظر گرفتن شرایط عمومی جامع? ایران و تفاوت های ساختاری آن با غرب، از بالا به جامعه تحمیل کرد، و برای نهادی شدن این ارزش ها و مولفه ها، از طریق جهت دهی به نظام آموزشی و ایجاد سازمان هایی نظیر سازمان پرورش افکار، اقدامات لازم را به عمل آورد. این در حالی بود که ایجاد تغییرات فرهنگی چه به سبک غربی و چه بومی شد? آن، به اندیشه و برنام? سازمان یافته و هدف دار نیاز داشت. این نقصان در حکومت رضاشاه تا حدی محسوس بود، به طوری که در پایان حکومت او، هرچند جامعه با تعارض های دوران قاجار مواجه نبود، در مقابل تعارض های جدیدی در جامعه به وجود آمده بود. همین ناسازگاری مولفه های فرهنگی مورد نظر حکومت با جامع? ایرانی و استفاده از وجه آمرانه در اجرای آن ها مشکلات جدیدی را فرا روی جامع? ایران قرار داد.

First 15 pages

Signup for downloading 15 first pages

Already have an account?login

similar resources

بررسی جایگاه سیاست یکپارچه سازی فرهنگی در تمرکزگرایی دولت رضا شاه

وقوع کودتای 1299ه. ش و پس از آن به حکومت رسیدن رضاخان مرحله نوینی را در تکاپوی تاریخی جامعه ایران رقم زد. دولت وی برای رسیدن به ثبات سیاسی، اصل تمرکز را در همه ابعاد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و نظامی، سرلوحه برنامه های خود قرار داد. به لحاظ فرهنگی دولت رضاشاه در صدد بود با اعمال سیاست یکپارچه سازی فرهنگی، تمرکزگرایی قدرت را محقق سازد؛ چرا که دیگر سیاست های دولت رضاشاه همچون ایجاد ارتشی واحد، اسکا...

full text

بررسی جایگاه سیاست یکپارچه‌سازی فرهنگی در تمرکزگرایی دولت رضا‌شاه

وقوع کودتای 1299ه. ش و پس از آن به حکومت رسیدن رضاخان مرحله نوینی را در تکاپوی تاریخی جامعة ایران رقم زد. دولت وی برای رسیدن به ثبات سیاسی، اصل تمرکز را در همة ابعاد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و نظامی، سرلوحة برنامه‌های خود قرار داد. به لحاظ فرهنگی دولت رضاشاه در صدد بود با اعمال سیاست یکپارچه‌سازی فرهنگی، تمرکزگرایی قدرت را محقق سازد؛ چرا که دیگر سیاست های دولت رضاشاه همچون ایجاد ارتشی واحد، اسکا...

full text

نقد و بررسی نظریه حکومت مندی بنت در قلمرو سیاست فرهنگی

سیر تغییرات درون حوزه مطالعات فرهنگی، به تدریج آن را از رویکردی صرفاً انتقادی و انتزاعی دور کرد و به سیاست فرهنگی پیوند زد. مؤثرترین نظریه‌پرداز این پیوند، تونی بِنِت، بیان می‌کند که این رشته، باید بتواند در هدایت و رهبری جامعه، مؤثر واقع شود. او به همین منظور، با ارائه توصیفی از مفهوم حکومت‌مندی، به این امر مبادرت ورزید. در این رویکرد، حکومت‌مندی شیوه‌ای است که با آن دولت مدرن، دغدغه افراد را می‌...

full text

سیاست فرهنگی ایران در عصر رضاشاه (1320-1304 خ)

به قدرت رسیدن رضاشاه معلول تعارضها و ناکامیهایی بود که اصلاح طلبان مشروطه خواه با آنها درگیر بودند. بخشی از این ناکامیها به سبب فرهنگ حاکم بر جامعه و رهبران و نخبگان ایرانی در آن سالها بود. این فرهنگ شامل سه وجه مهم فرهنگ ملی- بومی و فرهنگ دینی و فرهنگ غربی می شد. در حالی که همگرایی اضلاع این مثلث فرهنگی می توانست برخی از مشکلات و مخاطرات ایران آن سالها را گره بگشاید، درگیری و واگرایی این اضلاع...

15 صفحه اول

مدل سیاست فرهنگی در حکومت علوی؛ در جستجوی مدلی برای سیاست گذاری و برنامه ریزی

در این مقاله تلاش شده است تا بر مبنای الگوی خط مشی گذاری، به برنامه ریزی حکومت علوی در حوزه فرهنگ پرداخته شود. در این راستا، با روش کتابخانه ای و سندپژوهی، منابع اولیه و ثانویه، مورد بررسی قرار گرفته و مؤلفه های سیاستی دولت علوی استخراج شده است. دوران حکومت علوی به عنوان یک معصوم، زمان تثبیت نظام اسلامی است و دیگر نیاز به بحث در ابتدائیات دین اسلام در این دوره نیست. این خصوصیت شباهت بیشتری به م...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه لرستان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023